Przyczyny wzrostu cen oliwy i olejów spożywczych

Ceny oliwy i olejów spożywczych rosną z kilku powodów. Niekorzystne warunki klimatyczne, takie jak susze i fale upałów, dotknęły głównych producentów oliwy z oliwek, w tym Hiszpanię, Włochy i Grecję, powodując spadek zbiorów nawet o 40% . Dodatkowo choroby drzew oliwnych doprowadziły do znacznych strat w uprawach, szczególnie we Włoszech, gdzie zainfekowanych zostało ponad 21 mln drzew . Kolejnym czynnikiem wpływającym na ceny są rosnące koszty produkcji, w tym wydatki na energię, nawozy oraz koszty pracy .

Kradzieże i fałszowanie oliwy z oliwek

W ostatnich latach odnotowano liczne przypadki kradzieży oliwy z oliwek na dużą skalę. Na przykład, w październiku 2024 roku w Houston, Teksas, skradziono oliwę o wartości 2,5 miliona dolarów z magazynu firmy CHO America. Złodzieje sprzedawali skradziony produkt po znacznie obniżonych cenach, co negatywnie wpłynęło na rynek i zaufanie konsumentów . W Kanadzie poprzez fałszywą firmę transportową ukradziono towar o wartości miliona USD .
Podobne incydenty miały miejsce w Europie. W Grecji producenci oliwy z oliwek zaczęli instalować kamery monitoringu oraz alarmy w swoich magazynach i na polach uprawnych, aby przeciwdziałać kradzieżom. Niektórzy decydują się nawet na nocne patrole w celu ochrony swojego mienia . 

Ceny wysokiej jakości oliwy kategorii premium (EVOO) sięgają, a niekiedy przewyższają ceny wykwintnych win, co czyni ten produkt lukratywnym celem kradzieży, podobnie jak ma to miejsce w przypadku alkoholi premium. W przeciwieństwie do np. elektroniki oliwa z oliwek nie ma numerów seryjnych, przez co sprzedawcy na czarnym rynku mogą ją łatwo ponownie butelkować i odsprzedawać skradzioną oliwę z fałszywymi etykietami. To sprawia, że jej wyśledzenie jest niemal niemożliwe .

Rosnące ceny a wzrost kradzieży w sklepach

Wzrost cen oliwy oraz olejów premium sprawia, że produkty te stają się bardziej atrakcyjne dla kradzieży sklepowych. W Hiszpanii sklepy mierzyły się swego czasu z tak dużą skalą kradzieży oliwy, że na butelkach i puszkach pojawiały się nietypowe zabezpieczenia w postaci kłódek . Oliwa stała się towarem numer jeden kradzieży sklepowych na południu Europy . Wysokie ceny sprawiają, że nie tylko rośnie skala kradzieży, ale także zmieniają się nawyki zakupowe. Wielu konsumentów zaczęło zamieniać oliwę na olej słonecznikowy, co stanowi wyraźną zmianę w preferencjach żywieniowych spowodowaną presją inflacyjną .

Aby obniżyć ceny producenci poszukują nowych odmian drzew oliwnych odpornych na suszę oraz innowacyjnych metod uprawy co ma zwiększyć odporność branży na zmiany klimatyczne . 

Oryginalna oliwa czy jednak podróbka? 

Według raportu przedstawionego w Parlamencie Europejskim w 2015 roku, oliwa z oliwek była najczęściej fałszowanym produktem spożywczym w Unii Europejskiej . Najnowsze dostępne dane z 2024 roku wskazują, że problem fałszowania oliwy z oliwek nadal jest poważny. W pierwszym kwartale 2024 roku odnotowano rekordową liczbę 50 przypadków potencjalnych oszustw i błędnego etykietowania oliwy z oliwek w UE, w porównaniu do 15 przypadków w tym samym okresie w 2018 roku . 

W 2023 roku włoskie i hiszpańskie służby skonfiskowały ponad 260 tysięcy litrów fałszywej oliwy, a w Rzymie wszczęto postępowanie wobec 50 restauracji podejrzanych o serwowanie podrabianego produktu . Najczęściej stosowaną metodą oszustwa jest mieszanie oliwy z oliwek z tańszymi olejami roślinnymi, wzbogaconymi chlorofilem i karotenoidami, aby uzyskać kolor zbliżony do oryginału . Jak duże może mieć to znaczenie dla konsumentów może świadczyć przykład Hiszpanii. Tam po spożyciu podrabianej oliwy zachorowało 20 tys. osób, a 300 zmarło .

Nowoczesne technologie ochrony przed kradzieżą 

Aby skutecznie przeciwdziałać fałszowaniu i kradzieżom olejów spożywczych, producenci wdrażają nowoczesne technologie zabezpieczeń. Technologia RFID umożliwia precyzyjne śledzenie każdej jednostki produktowej od magazynu po sklep. Dzięki temu możliwe jest szybkie reagowanie na nieautoryzowane zmiany trasy lub próby kradzieży na etapie dystrybucji. Etykiety RF Metal są idealnym rozwiązaniem do ochrony puszek z oliwą i olejami premium, zapewniając skuteczną detekcję nawet na produktach z metalizowanymi opakowaniami. Innym rozwiązaniem zapobiegającym kradzieżom w sklepach oraz dalszej odsprzedaży tego rodzaju produktów są montowane na butelkach i karafkach z uchwytami zabezpieczenia Alpha jak Bottle Ring, Adjustable Bottle Collar czy Steel Greep.

- W obliczu rosnących cen oliwy z oliwek i olejów premium, kluczowe jest wdrożenie nowoczesnych rozwiązań zabezpieczających. Nasze technologie pozwalają skutecznie chronić te produkty przed kradzieżami, zapewniając sprzedawcom spokój i efektywność operacyjną. Jednak to, o czym często zapominamy, jest autentyczność i oryginalność produktów. Mimo wielu porad jak odróżnić oryginał od podróbki, nikt nie będzie otwierał butelek w sklepie i analizował zapachu i składu – to po prostu niemożliwe. Istotne zatem jest, aby sam produkt zawierał informację o swoim pochodzeniu, której nie da się sfałszować czy podrobić. Idealnym rozwiązaniem jest technologia RFID, która w sposób unikalny potwierdza autentyczność produktu, jak również może dostarczać dane o etapach jego dystrybucji - komentuje Robert Głażewski, Business Unit Director w Checkpoint Systems Polska. 

 

Rosnące ceny oliwy z oliwek i innych olejów premium zwiększają ryzyko ich kradzieży w sklepach, jak i zachęcają do wprowadzania na rynek licznych podróbek. Statystyki pokazują wzrost incydentów w Europie, szczególnie w krajach producentów. Detaliści mogą skutecznie przeciwdziałać tym zagrożeniom dzięki nowoczesnym technologiom, takim jak systemy RFID, RF czy Alpha które pozwalają chronić produkty wysokiej wartości  i minimalizować straty, a jednocześnie gwarantować oryginalność i bezpieczeństwo produktu.