Rozpatrując potrzeby wynikające z eksploatacyjnych wymagań maszyn i urządzeń produkcyjnych, przedsiębiorstwa zaczynają sięgać po różnorodne rodzaje obsługi technicznej. W obszarze tym pojawiają się znane od dawna metodologie oparte na obsłudze prewencyjnej – Preventive Maintenance (PM), oraz coraz częściej obsłudze predykcyjnej – Predictive Maintenance (PdM). Wynika to z coraz częstszego postrzegania roli działów utrzymania ruchu jako strategicznego elementu przedsiębiorstwa, który jest w stanie poprzez prawidłowo prowadzone działania obniżyć koszty i czas przestojów, wydłużyć żywotność parku maszynowego i dać przez to oczekiwaną przewagę nad konkurencją w swojej branży.

Konkurencyjny rynek wymusza zmiany

Poprzez rozwój technologiczny i coraz doskonalsze układy sterowania eksploatowanych w zakładach przemysłowych urządzeń technicznych, potencjalne koszty prowadzenia biznesu powinny maleć. Jednak to właśnie nowe technologie i wszechobecność elektroniki powodują, że nie zawsze tak się dzieje. Nowe technologie tak dynamicznie wkraczające do zakładów przemysłowych zmieniają nie tylko sposób wytwarzania, ale również wymuszają zmiany w organizacji pracy, ich zarządzanie i kontrolę nad nim. W związku z tym nadążenie za wyszkoleniem kompetentnej kadry staje się poważnym wyzwaniem. Zredukowane zasoby szkolnictwa zawodowego i technicznego w naszym kraju nie ułatwiają rozwiązania tego problemu. Konkurencyjny rynek wymusza zmiany, więc przedsiębiorstwa, które chcą za nimi nadążyć, muszą przygotować się na przebudowę sposobu zapewnienia, zarządzania i organizacji swoich zespołów produkcyjnych i utrzymania ruchu, tak aby pozostać w czołówce swojej branży.

Dodatkowe problemy „egzystencjalne”

Szczególnym przypadkiem w przestrzeni utrzymania maszyn i urządzeń jest przemysł spożywczy. To tutaj wyostrzone normy higieniczne i potrzeba kontroli nad całością procesu technologicznego oraz dbałość niejednokrotnie o sterylność tych warunków – od surowca do zapakowanego produktu – stwarzają potencjalnie przygotowanym na takie środowisko urządzeniom dodatkowych problemów „egzystencjalnych”. Przewrotnie ilość zdarzeń awaryjnych mających miejsce podczas procesu produkcyjnego stopniowo dzięki wspomnianym wcześniej metodom obsługowym maleje, a rośnie w okresach przestojów technologicznych, lub w krótkich okresach po nich. Związane jest to przede wszystkim z technologiczno-higieniczną potrzebą wynikającą z norm i procedur nakładanych na producentów żywności.

W literaturze i mediach znaleźć można wiele materiałów na temat prewencyjnych (zapobiegawczych) metod, stosowanych w stosunku do parku maszynowego, pomocnych przy wdrażaniu ich w przedsiębiorstwie. Opierają się one na założeniu, iż lepiej zapobiegać – niż leczyć (naprawiać). Prewencyjne utrzymanie ruchu może być realizowane z zastosowaniem planowanych działań serwisowych. Kluczowym elementem prewencji w tym obszarze jest regularny i cykliczny nadzór nad stanem technicznym urządzeń produkcyjnych. Przykładowymi działaniami prewencyjnymi są np.: testy, inspekcje, planowa wymiana części i podzespołów, miejscowe okresowe badania diagnostyczne itp.

Przejście z reaktywnego utrzymania ruchu — Reactive Maintenance (RM) do metod prewencyjnego utrzymania ruchu, nie wymaga rewolucji. Jednak jej wdrożenie musi opierać się na jasno sformułowanych i przemyślanych planach organizacyjnych w obszarze zarządzania zasobami tak osobowymi, jak i materialnymi.     

PM nie bez wad

Wdrożenie PM w firmie potrafi przynieść wg różnych ocen nawet od 20 do 60% redukcji awaryjności maszyn i urządzeń, oraz zredukować koszty utrzymania ruchu średnio o 20%. Jednak i ono nie jest bez wad. Można do nich zaliczyć, wynikające z zaplanowanych wymian okresowych koszty elementów zużywających się, które po oględzinach nie posiadały oznak zużycia. Jeśli są one tanie, „to nie ma o co kruszyć kopii”, jeżeli zaś ich koszt jest wysoki to pojawia się pytanie o sposób wykrywania jego krytycznego zużycia. Odpowiedzią na takie potrzeby jest właśnie Predictive Maintenance (PdM).

Cały artykuł został opublikowany w nr 1/2017 kwartalnika "Kierunek spożywczy''.

Fot.: 123rf.com