Konferencję „Drink. Recycle. Repeat. Circular Power of Aluminium Packaging” otworzyła Sarah Cuvellier – Wiceprzewodnicząca Metal Packaging Europe, która podkreśliła znaczenie współpracy wszystkich interesariuszy łańcucha dostaw związanych z produkcją i recyklingiem opakowań z aluminium w kontekście nowego unijnego rozporządzenia PPWR: „Od przyjęcia rozporządzenia PPWR minęło już kilka miesięcy, ale branża wciąż intensywnie analizuje nadchodzące zmiany. Przedmiotem dyskusji jest opracowanie licznych aktów wykonawczych, których opracowanie i ogłoszenie przesądzi o ostatecznym kształcie zmian na rynku opakowań regulowanym przez PPWR."

Podczas spotkania Anita Sowińska, wiceministra klimatu i środowiska, podkreśliła wartość aluminium: „Jak część z Państwa już wie, aluminium jest moim ulubionym surowcem. Jestem zwolenniczką systemowych rozwiązań, a aluminium świetnie wpisuje się w gospodarkę obiegu zamkniętego. Doceniają je też producenci i to w wielu obszarach gospodarki – w budownictwie, transporcie, produkcji sprzętu elektrycznego i elektronicznego, przemyśle meblarskim i oczywiście w produkcji opakowań. Ta popularność aluminium, a nawet konkurencja o zasoby, niewątpliwie świadczy to o tym, że surowiec ten ma wiele zalet: lekkość, odporność na korozję, plastyczność, dobre przewodnictwo cieplne i elektryczne oraz stosunkowo niską cenę. Ale tym, co dodatkowo wyróżnia aluminium od innych surowców, tj. jak np. tworzywa sztuczne, jest to, że można go przetwarzać nieskończenie wiele razy bez utraty jakości, co sprawia, że jest to materiał strategiczny dla transformacji cyrkularnej.”

Przedstawicielka resortu odniosła się też do kwestii projektowania opakowań i poprawy efektywności recyklingu aluminium. Jej zdaniem, możliwości jest wiele, a najważniejszym narzędziem prawnym wspierającym ekoprojektowanie jest rozporządzenie opakowaniowe PPWR: „Jego celem jest, aby od 2030 r. wszystkie opakowania wprowadzane do obrotu były zdatne do recyklingu. Wydajność recyklingu będzie wyrażana w klasach A, B lub C i będzie oceniana na podstawie kryteriów projektowania, takich jak np. łatwość demontażu, łatwość opróżniania opakowania, obecność dodatków które mogą zakłócić recykling, sposób usunięcia etykiety, skład materiałowy czy zastosowane zamknięcia opakowania. Po 2030 roku opakowanie będzie uznane za zdatne do recyklingu, jeśli klasa wydajności recyklingu wyniesie co najmniej 70%, a opakowania, które nie spełniają tego kryterium będą wycofywane i zastępowane innymi rozwiązaniami. Natomiast od 2035 r. do oceny możliwości recyklingu opakowania zostanie dodany nowy czynnik – ocena możliwości recyklingu na dużą skalę. W związku z tym będzie przeprowadzana ocena opierająca się na ilości materiału faktycznie poddawanego recyklingowi z każdej kategorii opakowań.” Jednocześnie wiceministra przypominała, że rozporządzenie PPWR wchodzi w życie bezpośrednio i nie wymaga transpozycji do przepisów państw członkowskich. Jednak musi być dostosowany do warunków krajowych: „Już teraz projektując system rozszerzonej odpowiedzialności producenta na opakowania, bierzemy pod uwagę grupy opakowań, a także klasy wydajności recyklingu, wskazane w rozporządzeniu PPWR, aby to wszystko było spójne.” – dodała Anita Sowińska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.

O PPWR z perspektywy łańcucha dostaw

Kolejnym punktem wydarzenia była sesja dyskusyjna z udziałem interesariuszy łańcucha dostaw związanych z produkcją i recyklingiem opakowań z aluminium. Wśród gości panelu znaleźli się:

- Małgorzata Podrecka – Vice President, Grupa CANPACK

- Patrycja Aremke – Kierownik Zespołu Ochrony Środowiska, Grupa Żabka

- Bartłomiej Morzycki – Dyrektor Generalny, Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego - Browary Polskie

- Robert-Jan ter Morsche – Govermental Affairs Director Europe, Ardagh Group

- Andy Doran – Director Packaging Group, European Aluminium

Podczas dyskusji uczestnicy zgodnie stwierdzili, że rozporządzenie PPWR jest ogólnie dobrym rozwiązaniem, choć nie da się uregulować wszystkich aspektów jednoznacznie z powodu specyfiki poszczególnych rynków. W swoich wypowiedziach podzielili się inicjatywami już wdrożonymi w ramach przygotowań do nowych regulacji. Wśród kluczowych zagadnień pojawiły się kwestie związane z systemem kaucyjnym, rozszerzoną odpowiedzialnością producenta czy też edukacją konsumentów, które odgrywają istotną rolę w dostosowaniu rynku do nadchodzących zmian.

Małgorzata Podrecka - przypomniała, że aluminiowe puszki po napojach to niekwestionowany lider gospodarki obiegu zamkniętego, a ich poziom recyklingu w UE, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Norwegii i Islandii wyniósł 75% w 2022 roku, podczas gdy w Polsce osiągnął poziom aż 80% zagospodarowania. „Tak znakomity recykling puszek napojowych względem innych opakowań, wymaga refleksji ze strony ustawodawcy nad rolą opakowań z materiałów permanentnych do których należy oczywiście aluminium. W szczególności chodzi tu o wyłączenie opakowań aluminiowych z wymagań PPWR dotyczących ponownego napełniania, bo puszki z założenia nie nadają się do tego, a ich recykling w całości spełnia założenia gospodarki obiegu zamkniętego.” – doprecyzowała Małgorzata Podrecka, reprezentująca Grupę CANPACK.

W swojej wypowiedzi Robert-Jan ter Morsche, w imieniu Grupy Ardagh podkreślił: „Jednym z wymogów PPWR dla wszystkich Państw Członkowskich jest osiągnięcie począwszy od 2029 r zbierania 90% puszek po napojach oraz butelek PET o pojemności do 3 litrów. Jeśli to nie zostanie spełnione, kraj musi wdrożyć system kaucyjny na te opakowania. Tyle mówią na ten temat nowe przepisy.”

„Naszym zdaniem jednorazowe opakowania szklane powinny pozostać poza systemem kaucji, ale cele zbiórki dla szkła opakowaniowego muszą zostać ustalone na poziomie 90% - tak samo jak dla opakowań kaucyjnych, czyli metalowych puszek i butelek plastikowych na napoje.” – dodał Robert-Jan ter Morsche - Govermental Affairs Director Europe, Ardagh Group.

Andy Doran, w imieniu European Aluminium podkreślił rolę hut aluminium wytwarzających jednocześnie blachę do produkcji nowych puszek: „Europejscy producenci zwojów blachy aluminiowej są również recyklerami aluminiowych puszek po napojach. PPWR wprowadza koncepcję „recyklingu na dużą skalę” i „klas recyklingu”, ale pełne zrozumienie znaczenia tych słów, wymaga w przypadku szczególnie „klas recyklingu” przyjęcia przepisów wykonawczych, których założeń jeszcze nie znamy.” – powiedział Andy Doran reprezentujący Grupę ds. Opakowań w European Aluminium.

Bartłomiej Morzycki - Dyrektor Generalny Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego - Browary Polskie, zwrócił uwagę na wysoką pozycję puszki napojowej w tzw. „packaging mix” branży producentów piwa: „Jako branża piwowarska od lat świadomie podchodzimy do kwestii zarządzania swoimi produktami oraz opakowaniami po tych produktach, m.in. rozszerzając ich portfolio. Dzięki temu jesteśmy dobrze przygotowani do nowych regulacji. Już w tym momencie 40 proc. opakowań piwa na polskim rynku to opakowania zwrotne. Puszki aluminiowe zyskują na popularności i widać systematyczny wzrost ich udziału w miksie opakowaniowym - dla producentów piwa zrzeszonych w Związku aktualne ten odsetek przekracza już 50 proc. Tak więc domykamy obieg, zarówno w przypadku opakowań wielokrotnego użytku, jak i puszki.”

„To w czym piwo jest sprzedawane zależy od konsumentów. Puszka jest dobrze postrzegana na polskim rynku, jako opakowanie wygodne. System kaucyjny może jej tylko pomóc. Wymaga to jednak intensywnych działań edukacyjnych, a inicjatywy realizowane przez Fundację RECAL odpowiadają na potrzeby branży.” – podkreślił Bartłomiej Morzycki.

Nagrody Golden Cans dla najbardziej zasłużonych partnerów

Jednym z kluczowych projektów edukacyjnych mających na celu edukację w zakresie zbiórki opakowań aluminiowych jest globalna inicjatywa Every Can Counts (w Polsce znana jako Każda Puszka Cenna), koordynowana przez Fundację RECAL. Podczas wydarzenia, dyrektor projektu ECC, David Van Heuverswyn,  podkreślił znaczenie kampanii informacyjnych i edukacyjnych, które kształtują proekologiczne postawy i zachęcają do odpowiedzialnego gospodarowania odpadami. Wskazał, że skuteczna edukacja społeczeństwa to fundament budowania bardziej zrównoważonej przyszłości dla opakowań aluminiowych.

 „Od 1 października 2025 roku Polska uruchomi ogólnopolski system kaucji zwrotnej obejmujący aluminiowe puszki po napojach. Ten program spowoduje wzrost zwrotów tych opakowań do wysokiego poziomu 90%. To ogromne zwycięstwo celów gospodarki o obiegu zamkniętym, co jest istotne także dla ECC. Eksperci ostrzegają, że „edukacja publiczna to kolejne duże wyzwanie” gdzie, bez kampanii informacyjnych wiele osób mogłoby poddawać recyklingowi tylko opakowania kaucjonowane i w efekcie zaniedbywać inne odpady nie podlegające kaucji. Wysokie wskaźniki zbiórki nie budują automatycznie kultury troski o recykling.” – powiedział David Van Heuverswyn.

Siłą programu Every Can Counts jest współpraca. To właśnie dzięki naszym partnerom odnosimy tak znaczące sukcesy. Konferencja była doskonałą okazją, by docenić ich zaangażowanie i uhonorować ich nagrodą „Złotej Puszki”.  W gronie laureatów znaleźli się: Kompania Piwowarska, Grupa Żywiec, Carlsberg Polska oraz Grupa Żabka. „Dzisiejsze wyróżnienia to wyraz uznania dla partnerów, którzy aktywnie wspierają naszą misję i pomagają wcielać w życie idee stojące za naszą inicjatywą.” – powiedział Bartłomiej Wojdyło, Członek Zarządu Fundacji RECAL oraz Przewodniczący Every Can Counts. – „Kompanii Piwowarskiej dziękujemy za kampanię „90 lat puszki”, która w przystępny sposób promowała recykling i nawiązywała do nadchodzącego systemu depozytowego. Grupie Żywiec jesteśmy wdzięczni za wieloletnią współpracę przy kilkudziesięciu koncertach Męskiego Grania. Carlsberg Polska doceniamy za współpracę na  SBM Festival, gdzie połączyliśmy recykling ze street artem. Z kolei Grupie Żabka dziękujemy za wspólną realizację International Recycling Tour. Każda z tych inicjatyw realnie przyczyniła się do wzrostu świadomości recyklingowej wśród polskiego społeczeństwa.” – doprecyzował Wojdyło.

Podsumowanie wydarzenia

W słowach zakończenia Sarah Cuvellier – Wiceprzewodnicząca Metal Packaging Europe zwróciła uwagę: „Faktyczne wdrożenie PPWR to przedsięwzięcie, którego efekty widoczne będą przez najbliższe lata. Z dzisiejszej dyskusji jednoznacznie wynika, że Gospodarka Obiegu Zamkniętego wymaga uwzględnienia wyjątkowej roli opakowań łatwych do recyklingu i wykonanych z materiałów permanentnych. Na PPWR nakłada się potrzeba prowadzenia kampanii edukacyjnych, ponieważ zwrot pustych puszek będzie odbywał się w formie niezgniecionej. Inicjatywy takie jak Every Can Counts uzupełniają ramy prawne, ponieważ wszyscy uczestnicy łańcucha wartości opakowań aluminiowych, od producenta aluminium po konsumenta, muszą działać na rzecz skutecznego wdrożenia gospodarki o obiegu zamkniętym.” – podsumowała Sarah Cuvellier z Metal Packaging Europe.

 

4-5 czerwca zapraszamy do Warszawy na Kongres Opakowań i Recyklingu - WIĘCEJ