JAK ZAPEWNIĆ BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENĘ W PRODUKCJI ŻYWNOŚCI?
Wyzwania podczas przetwórstwa żywności
Jednym z podstawowych wyzwań związanych z przetwórstwem żywności jest dostarczanie konsumentom bezpiecznych produktów o wysokiej jakości i walorach smakowych. Nie ułatwia tego sama natura: zawarte w produktach żywnościowych enzymy, tłuszcze, kwasy organiczne i inne naturalne składniki lub dodatki powodują korozję metali i stopniową degradację wielu tworzyw sztucznych. Nawet, jeżeli jest ich zbyt mało, żeby rozpuścić masywną, stalową rurę czy pompę – ilość roztworzonego materiału może być wystarczająca do zmiany smaku potraw czy nawet do wywołania zatruć pokarmowych. Co więcej – utrzymanie czystości instalacji, i zapobieganie rozkładowi pozostawionych w niej nawet niewielkich resztek, wymaga stosowania agresywnych środków czyszczących lub użycia gorącej pary wodnej. Także one mogą przyspieszać korozję, zwłaszcza tworzyw sztucznych, a ich pozostałości – przy źle przeprowadzonym procesie – mogłyby wpływać na smak produktów.

Wężyki Maxthane
Ze wszystkich typów pomp stosowanych w przetwórstwie żywności to właśnie pompy perystaltyczne mogą zapewnić najwyższy poziom higieny: pompowany produkt styka się wyłącznie z wężykiem roboczym wykonanym z wytrzymałego materiału, natomiast sam mechanizm pompy jest od niego całkowicie odizolowany. Wężyk musi być jednak odporny na wszystkie składniki pompowanych płynów i stosowanych w danym zakładzie środków czyszczących, a także na wielokrotne, długotrwałe cykle ściskania i rozprężania. Zarazem, wężyk musi rozprężać się z siłą wystarczającą do zapewnienia pompie odpowiedniej siły ssącej. Wężyk nie może też zmieniać właściwości przez cały okres eksploatacji, nie mówiąc już o erozji wywołanej zmęczeniem materiału lub w wyniku interakcji z pompowanym materiałem. W gruncie rzeczy, to właśnie wężyk odpowiada (albo przynajmniej ma swój udział) za niemal wszystkie podstawowe parametry pompy perystaltycznej: wysokość ssania, dopuszczalne ciśnienie, wielkość przepływu, wydajność, precyzję dozowania czy czas pracy pomiędzy konserwacjami. To newralgiczny element pompy perystaltycznej, dlatego tylko stosowanie wężyków wytwarzanych przez producenta pompy daje pełną gwarancję zgodności wężyka i mechanizmu pompy.
Watson-Marlow jako jedyny producent pomp perystaltycznych jest także producentem szerokiej gamy wężyków roboczych. Najnowszym produktem z tego obszaru są wężyki Maxthane® wykonane z nadającego się do recyklingu termoplastycznego poliuretanu, zaprojektowane z myślą o zastosowaniach wymagających dokładnego dozowania aromatów, barwników i dodatków do żywności. Są one kompatybilne ze wszystkimi rodzajami tłuszczów spożywczych oraz z większością środków chemicznych stosowanych w procesach CIP (Clean-in-Place), Dzięki cieńszej ściance wężyki te oferują wysoką wydajność perystaltyczną przy zmniejszonym zużyciu energii, a przy tym zostały wykonane z materiału nadającego się do recyklingu, co ogranicza wpływ na środowisko naturalne.
Dzięki materiałowi z którego są wykonane wężyki Maxthane nie wchodzą w reakcje chemiczne z szerokim spektrum składników spożywczych, odznaczają się też bardzo niską podatnością na uszkodzenia, przy wysokiej odporności na ścieranie i promieniowanie UV. Dostępne są w kilku wersjach o różnych średnicach wewnętrznych – od 3,2 mm, które zapewniają najwyższą precyzję dozowania i możliwość pracy pod najwyższym ciśnieniem (do 7bar), przez 6,4 mm, które przy niewielkim ciśnieniu (2 bar), charakteryzują się najwyższą trwałością, sięgającą niemal półtora tysiąca godzin pracy i ponad 38 milionów cykli ściskania i rozprężania wężyka, po 9,6 mm, które zapewniają najwyższą, sięgającą 3,5 l/min, wydajność pompowania.
Wężyki Maxthane są przeznaczone do stosowania z pompami perystaltycznymi w obudowie Watson-Marlow serii 530 z głowicą 520 RET, które zapewniają wysoką dokładność oraz umożliwiają szybką i prostą wymianę wężyka lub głowicy w razie potrzeby. Dostępne w trzech rozmiarach wężyki są zakończone złączami LoadSure™, dzięki czemu w razie potrzeby mogą zostać szybko i łatwo wymienione.
Przewody Bredel
Podobne zjawiska dotyczą pomp przewodowych, w których również wykorzystywana jest zasada pompowania perystaltycznego – jednak służą do pompowania płynów ze znacznie większą wydajnością, która w przypadku największych modeli dochodzi do 1800 litrów na minutę przy ciśnieniu dochodzącym do 16 bar. Pompy te w każdym cyklu zasysają po 20 litrów płynu z głębokości dochodzącej do 9,5 metra. Siły działające na wąż pracujący w takich warunkach są ogromne – dlatego stosowane są wielowarstwowe węże o grubych, zbrojonych ściankach. Za zapewnienie kompatybilności z produktami żywnościowymi i niskie opory przepływu odpowiada ich wewnętrzna warstwa – jedyna mająca kontakt z żywnością w nieuszkodzonym wężu. W przypadku węży Bredel warstwa ta jest wykonana z odpornego tworzywa o szerokiej kompatybilności chemicznej, co pozwala spełniać surowe wymagania zarówno norm amerykańskich (FDA 21CFR177.2600), jak i europejskich (EC1935/2004, EC2023/2006).
Także w przypadku pomp przewodowych najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest stosowanie węży pochodzących od producenta pomp, co gwarantuje pełną kompatybilność węży i mechanizmu pompy. To tym ważniejsze, że produkcja wysokiej jakości węży do pomp wcale nie jest prosta – co wykazały testy przeprowadzone na wężach pochodzących od kilku producentów. Pomimo umiarkowanych ciśnień roboczych wiele z nich miało tendencję do pękania – w skrajnych przypadkach aż do oplotu –rozwarstwiania się i odrywania fragmentów wewnętrznej wyściółki – co prowadzi do pogorszenia jakości produktu, zwiększa opory przepływu i zmniejsza skuteczność pompowania.
Podsumowanie
Pompy perystaltyczne i ich „większe siostry”, pompy przewodowe, to jedyne typy pomp, których sama konstrukcja i zasada działania zapewniają pełną separację pompowanych substancji – takich jak dodatki do żywności, aromaty, barwniki spożywcze, brzeczka piwna, wsady owocowe, itp. – od mechanizmu pompy i od otoczenia. Jednak warunkiem zachowania bezpieczeństwa produktu oraz długiej i bezawaryjnej pracy, jest stosowanie węży i przewodów o najwyższej jakości, nie reagujących ze składnikami pompowanych substancji i odpornych na erozję czy uszkodzenia zmęczeniowe. Tylko właściwie dobrane do wymaganych parametrów pracy pompy i przewody pochodzące od jednego producenta gwarantują utrzymanie wysokiej jakości produkcji i niskich kosztów.
Komentarze